Қазақстандық онкологтар пластикалық ыдыстарды қолданбауға кеңес берді
Қазақстандық онкологтар пластикалық құтылардың зиян екенін айтты. Дәрігерлер бұл байламға шетелдік әріптестерінің зерттеулеріне сүйене отырып келіпті. Полимерлі ыдыстарды пайдаланған кезде олардан рак тудыруы мүмкін химиялық заттар бөлінеді екен.
Пластмасса бөтелкедегі түрлі сусындарды, бір рет қолдануға арналған ыдыстарды, пластмассадағы дайын тағамдарды жиі қолданатынымыз рас. Алайда әлем ғалымдары бұл ыдыстардың адам денсаулығына аса қауіпті екенін айтып, дабыл қағуда.
«Пластмасса бөтелкедегі қарапайым судың өзі балалардың денсаулығына кері әсер етіп, әйелдердің омырау безі ауруына, ер адамдардың белсіздікке ұшырауына алып келеді» – дейді ғалымдар. Әсіресе, балаларға, аяғы ауыр әйелдерге, қарт кісілерге тигізер зияны көбірек.
Олардың құрамында бисфенол-А (пластик және резина жасауда қолданылатын синтетикалық зат) жәнефталат (ыдысқа иілгіштік және беріктік беретін химикат) деген химиялық заттар өте көп. Сондықтан ол жүрек ауруларына, диабетке, жыныс ауруларына алып келеді.
Көптеген әйелдер балаларын бөтелке емізікпен тамақтандырады. Ондағы сұйықтықты жылытқанда әлгі химиялық заттардың белсенділігі артып, сәйкесінше, зияны да арта түседі.
«Бір рет қолдансам ештеңе етпес», десеңіз қателесесіз. Бір рет қолданғанның өзінде пластмасса ағзаңызға зиянды заттарын түсіріп үлгереді. Сондықтан мейлінше шыны ыдыстардағы тағамдарды сатып алған дұрыс.
Дәрігер-онколог Қазыбек Қарабаев жастығына қарамастан бөлім басқарып отыр. Оған да, басқа дәрігерлерге де қойылатын сауал – қауіпті аурудан қалай қорғануға болады.
“Диспансер есебінде 9 мыңнан астам адам тұр. Жыл сайын екі мыңға жуық адамды есепке аламыз”, – дейді Павлодар облыстық онкологиялық диспансерінің бөлім меңгерушісі Қазыбек Қарабаев.
Ауруға шалдығудан республика бойынша Солтүстік Қазақстан облысы алда тұрса, одан кейін Шығыс Қазақстан мен Павлодар орналасқан. Онкологиялық аурулардың нақты себебі елімізде де, шетелде де табылмады. Бірақ, мамандар қауіпті дерттің өршуі экология, зиянды әдеттер әсерінен деп топшылайды. Бұл қауіпті ауруды шақыратын тағы бір нәрсе – пластикалық құтылар да болуы мүмкін екен.
“Дәрігерлер адам денсаулығы үшін маңызы зор деп суды көбірек ішуге кеңес береді. Бірақ, бұл ретте пластикалық бөтелкелерді қолданбаған жөн. Олардың қай түрі болмасын канцероген бөледі екен.
Полимерлі ыдыстар 90 жылдары шыға бастаған. Одан тек бөтелкелер емес, бір рет пайдалануға жарайтын ыдыстар да жасалады. Пластикалық құтылар құрамындағы формальдегид, гексан, ацетон, метилді спирттер адам ағзасына зиян екен.
«ЕлАна»