Бір үзік ой
Ене мен келін арасындағы бітпейтін ,,жауластық» туралы мен де кішкене жаза кетейінші.
Мен де келін болдым, болғанда да үлкен жанұяға түстім. Алматыда жоғарғы оқу орнын бітіріп, табақтай дипломды алып келген жазда, 2-3 рет сөйлескен жақын ауылдың жігіті алып қашты. Біздің заманымызда солай еді, танымайтын адам алып қашса да қайтып кету деген жоқ, ілуде біреу болмаса. Елдің сөзінен ата — ананың жүзін жерге қаратпау ғой сол баяғы.
Бақытты болып кететіндер бар, өмір бойы қорланып өтетіндер де аз емес.
Ата — енем, бір қайынбикем, екі қайным, төрт қайынсіңлім, жалпы он бір жан едік.
,, Мен жақсы едім, зор болдым,…» — демей — ақ қояйын. Оны әркім өзі зерделей жатар.
Айтпағым: ,,Мен қандай енемін?» деген тақырып.
44 жасымда келін түсіріп, беташар жасадық. Ертесіне екі жақтан келген құдаларды күттік. Кешке үлкен той өтті.
Одан кейінгі күні кафеден қызымызды ұзаттық.
Айта кетейін, тойдың сыбысы шыққаннан ағайын — туыс, дос — жарандар, бәрі бір кісідей жұмылып, соңында ,, Құдайға шүкір!» — деп тарасты. Сондай жандардың барына сансыз шүкір етемін.
Бес жылдан кейін екінші келінді болдық.
Үш жылдан кейін үшінші келінді түсірдік.
Жаңа түскен келіндеріме оңашада айтқаным:
,, Айналайын, басыңды көтеріп жүр. Сен ешкімнен кем емессің, мына үй сенің үйің, осы үйде өсіп — өнуді жазсын Алла.
Үйдегі әңгімені сыртқа шығарма, айтқың келіп бара жатса — маған айт. Өз анаңнан кеттің, енді саған мен аналық көрсетуім керек. Пендеміз, менің де қателесетін жерім болады, ондайда көп алдында үндемей — ақ қой. Бірақ ішіңе де жұтпа, кейін өзіме айт, менікі қате болса— кешірім сұраймын.
Кішкентай оқушыларымнан да кешірім сұрайтын адаммын мен.
Дұрыс болса, саған жайлап түсіндіремін.
Сенің жаман болуға қақың жоқ, себебі сен менің ұрпағымды тәрбиелейтін басты тұлғасың.»
Ұлдарыма айтқаным:
,, Балам, сені менен жақсы көретін адам жоқ деп жүрсем, Құдайдың құдіреті шексіз ғой, басқа біреудің қызы сені жақсы көріп, өз үйін тастап бізге келді, шүкіршілік.
Ол саған — Алланың аманаты!
Сен оған қорған болуың керек. Бәрінен қорғауың керек, керек болса — менен де қорға!»
Шүкіршілік, бәрі де ың — шыңсыз үй боп кетті. Немерелерім өсіп жатыр.
,, Сіз біз үшін — ТІРЕКСіЗ!» — деген келінімнің сөзін естігенде, көзіме еріксіз жас келді. Өзінің де көңілі босап тұр екен.
Өзім сияқты үшеуі де педагог.
Білгенімді үйретемін.
Артық кетіп бара жатқан жерлері болса, ,,жонып» отырдым. Енді оларға алаңдамаймын, анаға ең керегі де осы шығар.
Мінезім — тіке айтамын, мен үшін әділеттілік бірінші орында тұру керек. Әкемнің қанымен келген мінез. Сырт адамдар менен қаймығады, сұстымын — ау.
Үлкен келінім: ,,Сен Анар апайдан қорықпай қалай бір үйде жүрсің?» — деді дейді.
Өзіміздің ауылдың қызы ғой, қатарлары сұраған да.
Оған: ,, Балам, ел мені көкірек санайды. Сенің көкіректігің менікінен де биік, оны білесің. Менің мықтылығым — ешкімге, тіпті өзіңе де білдірмей сені жақсы келін етуім. Ары қарай сен жақсы ана боласың, жақсы әже боласың!» — десем, басын изеп мақұлдағаны да есімде.
,, Үлкен үлкендігін көрсетпесе — кіші қайдан кішілік жасасын.»
,, Иттің иесі болса — бөрінің Тәңірісі бар.»
Жас келін кезімде осы тіркестерді үнсіз көп қайталап жүретінмін.
Өмір ғой.
Талай нәрсе бастан өтті.
Жазықсыздығымды, келіспейтінімді, ашуымды, ызамды үнсіздік арқылы білдірдім деп санайтынмын.
Оны түсінгендер — түсінді, түсінбегендер — ,, мен жеңдім» деді,
соңында түсінетіндер түсінбейтіндерге еріп кетті…
Қорытынды:
Ұрпағым жақсы болсын десең,
келініңді тәрбиеле!
Мейіріміңді төгіп отырып тәрбиеле!
Ұлың жақсы болса — мерейің.
Келінің жақсы болса — жаныңның тыныштығы!
Жан тыныштығына жететін ешнәрсе жоқ.
Алла әдемі қартаюды жазсын, ұрпақтарыңыздың қызығын көрсетсін, ағайееен!*Анар Спаева*