ҚР Парламенті Мәжілісінің депутаты, «Ақ жол» партиясы Орталық Кеңесінің хатшысы Берік Дүйсембинов: Тарихи тұлғаларымызды ертегі кейіпкеріне ұқсатып жіберетініміз бар

ХХ ғасыр басындағы қазақ тарихының ақтаңдақ беттерінде «Алаш» қозғалысы, «Алаш» идеясы, «Алаш» мұрасы атты халықтың жанына жақын алабөтен таңбаланған қасиетті, қастерлі тарихымыз бар. Тәуелсіздік жылдарында руханият қоржынын толтырып, рухымызды асқақтатқан алаш тарихы бүгінгі күні атбасын бұрар темірқазығымыз. Алайда қазіргі билік алаш идеясымен біте қайнап, басқару саласы алаш идеясымен бітісіп кете қойған жоқ. Десек те билік дәлізінде мемлекетшіл, әлеуметшіл деп танылған Берік Дүйсембинов сынды депутаттарымыз да баршылық.
— Алаш тарихын насихаттау тұрғысында билік тарапынан атқарылып жатқан қандай игі істі атап өтер едіңіз?
— Алаш мұрасы негізінде Үкімет тарапынан атқарылған шаруалар баршылық. Алдыңғы жылы 100 жылдықта көп іс-шараға «Ақжол» партиясы мұрындық болды. 100 жылдық мерейтойды шуылдаған той ретінде ғана емес, мәні бар маңызы бар, ертең артында із қалатындай етіп өткізейік деп, ұсыныс айттық, Мәдениет министрлігі бізді қолдады. Біраз шаруаларды атқардық. Соның нәтижесі бүгін шығып жатқан кітаптар.
Ал, №76 мектеп-лицейде Әлихан Бөкейхановтың музейінің ашылуы, әрине, мектеп директоры Сафура ханымның ерен еңбегі. Ер азаматтың қолынан келмейтін үлкен шаруа. Бүгінде Алаш туралы көп айтылып жатыр, жас ғалымдар да, зерттеп жүрген азаматтарымыз да көп.
Брақ нақты қолға алынып, істеліп жатқан шаруалар өте аз. Біз осындай нақты істерді қолдауымыз керек. Қандай маңызды іс болмасын Ұлтқа келгенде, Алаш құндылықтарын мадақтауға байланысты тақырыпқа үнемі үн қосып отыруға дайын болуымыз керек. Мәжіліс болсын, басқа болсын Алаш деп атын айтып, Алаш деп жүрген азаматтар мектеп пе, министрлік пе, кітап па, ескерткіш пе сол кезде бірігуіміз керек.
Семей қаласында үлкен ескерткіш орнатылды, үлкен сұрақтар көтеріліп жатыр. Семей қаласына Алаш атын беру туралы сұрақтар бар. Меніңше, әлі де істелуі керек шаруалар көп. Осы бағытта жұмыс істеуіміз керек. Алаш мәселесін, Алаш тақырыбын, Алаш қайраткерлерінің еңбектерін қазақ тілді емес қауымға жеткізуіміз керек.
— Расында, Алаш туралы, Алаш арыстары туралы өзіміз біліп қана қоймай, өзгелердің де білгені керек. Мысалы, Алашқа қатысты жиындарға басқа ұлт өкілдерін де ұйыстыру, өзге тілдерде де насихаттау жағы ақсап жатқан сияқты…
— Өз тәжірибемізден білемін, мысалы, басқа ұлт өкілдері бізбен жүріп, араласып, өздерінің көздері жетпейінше, Алаш тақырыбы, Алаш тағдыры дегенді толық түсінбейді. Алаш туралы айтылса, басқа ұлт өкілдерінің көз алдына орысша айтқанда, ұлтшылдар елестейді. Бұл дұрыс емес. Бұл өзге тілде насихаттың жоқтығының кесірі. Сондықтан басқа тілдерде алаш қайраткерлерінің еңбектерін аударып, насихаттауымыз, жеткізуіміз керек.
Алаш қайраткерлері тек қана қазақ үкіметін құрумен айналысқан жоқ қой. Бұл кісілер үлкен ғалымдар, мал ауылшаруашылық саласындағы, жер саласындағы көздері ашық, көкірегі ояу ғалымдар. Думаға депутат болған білімді азаматтар. Сондықтан бұлардың нақты еңбектеріне аударма жасап, соны таныстыруымыз керек. Ғылыми тұрғыдан көрсетуіміз керек.
Біз қолымызда бар кемеңгерлерімізді, батырларымызды, ақындарымызды кейде бір ертегі кейіпкеріне ұқсатып жіберіп жатамыз. Сондықтан адамдар, басқа ұлт өкілдері бұған сеніммен қарамайды. Өзіңіз білесіз, бір Әлихан Бөкейханның жапон тәжірибесі жөніндегі көзқарасының өзі, бүгін өзектілігін көрсетіп отыр.
— Рақмет!

Тілекгүл ЕСДӘУЛЕТ