Жарайсындар…! «Атамекен» палатасы уәдесінде тұрды!

Бәрекелді ,сүйінші жаңалық!

Жарайсындар…! «Атамекен» палатасы уәдесінде тұрды!

 

             Бизнестің мемлекеттік тілге бет бұруы   жақсылықтың нышаны. Іске сәт, «АТАМЕКЕН» ! 

         «Атамекен» палатасы құрамынан бизнесті ұлттық тілде жүргізуді мақсат тұтқан бөлім құрылды! 

 «Хан айтқан сөзді қара да айтады, бірақ аузының дуасы жоқ» деген сөз тегін айтылмаса керек. Қазақ тілін іскерлік қарым—қатынас тілі ретінде дамытуды Ұлттық кәсіпкерлер палатасы секілді беделді құрылымның қолға алуы қуантарлық жайт. «Атамекен» осылай деп жатқанда, біздің бейқам жата бергеніміз болмас» деп өзге де ұлттық статусқа ие ұйымдар, ірі—ірі компаниялар, қаржылық құрылымдар да ойланар, бәлкім бұдан кейін. Белгілі алаштанушы ғалым, жазушы Тұрсын Жұртбай айтпақшы, әрі—беріден соң «Атамекеннің» аты ғана емес, заты да ұлттық деген атқа лайық болуы керек.

«Әуелі ұлт алдындағы парызымыздан бастайын» деп ҰКП басқарма төрағасы Абылай Мырзахметов ә дегеннен жиналғандардың назарын өзіне аударды. Осыдан екі жарым жыл бұрын Кәсіпкерлер палатасы туралы заң жобасы парламентте талқыланып жатқан кез болатын

Сонда депутат Оразкүл Асанғазы: «Абылай, өзің ауылда, қазақы тәрбиемен сусындап өскен азаматсың ғой, кәсіпкерлікте қазақ тілінің орнын әрдайым биік ұстап, іскерлік қарым-қатынас тілі ретінде дамытсаңдар» деген өтінішін айтқан еді». Міне, содан бері, бұл мәселе, «Атамекеннің» парызына айналды.

Сонымен, «Атамекен» атан түйеге жүк болар қарызын өтеуге кірісті. Жуырда қазақ тілін іскерлік қарым-қатынас тілі ретінде қалыптастырып, дамыту мақсатында төралқа төрағасы Тимур Құлыбаевтың бастамасымен палатада арнайы бөлім ашылып, пікірсайыс алаңында сол құрылымның жұмыс жоспары талқыланды. Екпіні тау қопарардай болып басталып, соңы сиырқұйымшақтанып, аяқсыз қалған талай істі білеміз ғой, десек те, дәл осы Кәсіпкерлер палатасының қадамынан үмітіміз мол. Іс оңға басып, нәтижелі болып жатса, егемендік алған ширек ғасырлық белесімізде мемлекеттік тілді дамытуға бағытталған ең бір соны әрі тың бастама болар еді.

Осы уақытқа дейін том-том сөздіктер мен оқулықтар жарыққа шығып, биік-биік мінберлерден небір жалынды сөздер айтылса да тіл түйінін түбегейлі шеше қоймағанымыз рас. Әйтсе де, «баяғы жартас – сол жартас» емес, тоң жібіп, сең қозғалғаны көңілге медеу. Бүгінгі талап та, көзқарас та бөлектеу. Егер бұрынырақта «қазақ қазақпен қазақша сөйлессін» десек, бүгінгі мақсат – қазақ тілін ғылымның, бизнестің тілі ретінде қалыптастыру, яғни, салалық және сапалық бағытта дамыту болып отыр.

Абылай Мырзахметов.

ҰКП басқарма төрағасы Абылай Мырзахметовтің айтуынша, қазір еліміздің облыс орталықтарынан бөлек, барлық аудан, елді-мекенде 188 кәсіпкерлерді қолдау орталығыашылған. Басты мақсат – ауылды жерлердегі кәсіпкерлікті дамыту. Осы тұрғыда тіл мәселесіне қатысты қандай да бір қиындықтар мен қолайсыздықтардың алдын алуды жаңадан құрылған бөлім қамтамасыз етпек.

— Қазір мемлекет тарапынан шағын және орта бизнесті дамытуға арналған қолдау бағдарламалары көп. Бірақ көп жағдайда осы бағдарламалар туралы ауылдағы ағайындарымыз біле бермейтіні рас. Біз еліміздің түпкір-түпкірінде болып, мемлекет ұсынып отырған бағдарламаларды түсінікті етіп жеткізіп, оған жан-жақты көмек беру бағытында жұмыс істеп жатырмыз. Тілге қатысты ешқандай кедергі мен қолайсыздық болмауы тиіс, — дейді Абылай Мырзахметов.

Айгүл Ахметқалиева.

Кәсіпкерлер палатасы төралқа төрағасының кеңесшісі Айгүл Ахметқалиеваныңайтуынша, бұл атүсті, асығыс туындаған идея емес. Әбден пісіп-жетілген, жүйелі жоспарланған, мақсаты айқын бастама.

— Бұл идеяны жүзеге асыру үшін 9 ай бойы дайындық жұмыстарын жүргіздік. Жобаның тұжырымдамасын палата басшылығына таныстырып, бірден қолдау таптық. Мұның жауапкершілігі жоғары, ауқымды іс екенін түсінгеннен кейін жоба ретінде емес, дербес құрылым ретінде жұмыс істеуі тиіс деген тоқтамға келдік. Бір айта кетерлігі, бұл құрылым қазақ тілін оқыту мәселесімен айналыспайды. Қазақ тілін біз бизнес коммуникация тілі ретінде қарастырамыз. Яғни, коммуникацияның тиімділігін арттыру арқылы бизнестің тиімділігін арттырғымыз келеді, — дейді Айгүл Ахметқалиева.

Cірә, «Хан айтқан сөзді қара да айтады, бірақ аузының дуасы жоқ» деген сөз тегін айтылмаса керек. Қазақ тілін іскерлік қарым-қатынас тілі ретінде дамытуды Ұлттық кәсіпкерлер палатасы секілді беделді құрылымның қолға алуы қуантарлық жайт. «Атамекен» осылай деп жатқанда, біздің бейқам жата бергеніміз болмас» деп өзге де ұлттық статусқа ие ұйымдар, ірі-ірі компаниялар, қаржылық құрылымдар да ойланар, бәлкім бұдан кейін. Белгілі алаштанушы ғалым, жазушы Тұрсын Жұртбай айтпақшы, әрі-беріден соң «Атамекеннің» аты ғана емес, заты да ұлттық деген атқа лайық болуы керек.

Әдетте, тіл мәселесін қаузаған болып, әлдекімдердің бақай есеп, бас пайдасын көздеп, ұпай жинап қалуы үшін ұйымдастырылатын жиындарда қара көрсете бермейтін Тұрсын Жұртбай секілді еркін ой, салмақты пікір иелерінің «Атамекен» пікірсайыс алаңына шақырылуы да көңілге қонымды болды. Басқосуда белгілі алаштанушы ғалым, танымал жазушы елдің еңсесін тіктеуге бағытталған мұндай қадамдардың 20-ғасырдың басында да жасалғанын жиналғандардың есіне салды.

Тұрсын Жұртбай.

— Алаш қайраткерлерінің түпкі мақсаты ұлттық-демократиялық мемлекет құру болған еді. Олар түбінде экономиканың жетекші салаға айналатынын біліп, ел тәуелсіз болу үшін ұлттық экономика тәуелсіз болу керек деген ұстанымды тірек етті. Сол себепті ұлттық экономика мен кәсіпті қазақ тілінде жүргізді. Сіздердің сол кездегі алашордалықтар көтерген мәселені қайта жаңғыртып отырғандарыңыз мені қуантады. Алаш зиялылары салып кеткен жолды қайта тірілтуге «Атамекеннің» жігері жетіп отыр. Бара-бара елдегі іскер азаматтарымыз ана тілімізде сайрап, бизнес те өз тілімізде жүргізілер болса, соның өзі жетіп жатыр, – деді Тұрсын Жұртбай.

Жалпы, біз секілді дамушы ел үшін отандық бизнестің тілін ғана емес, тұтас бағыт-бағдарын да ұлттық ерекшелігімізге сай қалыптастырып, дамытуымыз маңызды. Еуропалықтардан асып еуропалық, жапондардан асып, жапон бола алмайтынымыз бесенеден белгілі ғой, яғни, тек өз ұлттық болмысымызбен, қазақы қалпымызбен ғана ерекшелене алатынымыз анық.

Анар Фазылжанова.

Бұл тұрғыдан алғанда А.Байтұрсынов атындағы Тіл білімі институты директорының орынбасары Анар Фазылжанованың ойымен келіспеске болмас: «Жаһандану болған жерде этнизация болады. Еуропаны қараңыздар, олар өздерінің ұлттық құндылықтары үшін ақшаны аямай жұмсап келеді. Ірі мемлекеттерді айтпай-ақ қояйық, ұсақ мемлекеттердің өздері ұлттық мүдде үшін күрес жүргізуде. Біздің елімізде де этнизация, яғни қазақтану процесі жүріп жатыр. Егер халық қандай да бір экономикалық құбылысты өз тілінде атаса, бұл оларда экономикалық сана дамып жатыр дегенді білдіреді. «Атамекен» палатасы құрамынан бизнесті ұлттық тілде жүргізуді мақсат тұтқан бөлімнің құрылуы – елдегі экономикалық сананың өскендігінің белгісі».

Сайып келгенде, ұлтты ұлт ретінде ерекшелейтін не? Әрине, ең әуелі оның тілі, салт-дәстүрі, мәдениеті мен тарихы. Тілінен жеріген, дәстүрі мен мәдениетінен ажыраған, тарихын ұмытқан ұлттың болашағы бұлыңғыр екені айтпаса да белгілі. Ендеше, «Атамекен» сүйіншілеген игі бастама, азаматтық миссия баянды болып, қазақ тілі қалың бұқара, іскерлік ортаның тіліне айналсын деп тілейік.